ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਸ਼ਨ 2025 ਲਈ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਕਬੱਡੀ ਟੀਮ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਹੋਰਨਾਂ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉੱਘਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਜਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵੀ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਦੌਰਾਨ ਅਕਸਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਖੇਡ ਮੇਲਿਆਂ ਦਾ ਹੜ੍ਹ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਫਰਵਰੀ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਡ ਮੇਲਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਡ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰਵਾ ਕੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਸਨਮਾਨ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੌਂਸਲਾ ਵੱਧਦਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅਕਸਰ ਹੀ ਸਿੱਖੀ ਸਰੂਪ ਵਿੱਚ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖੀ ਸਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਣ ਦਾ ਹੌਂਸਲਾ ਵੱਧਦਾ ਹੈ।

ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੁਣ ਹੈ) ਪਰ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਰਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਿਛੜਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਅੱਤਵਾਦ ਰਿਹਾ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਖੇਡਾਂ ਸਮੇਤ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੜ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪਰ ਹੁਣ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਅੰਗੜਾਈ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰਨੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਦੋ ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕਾਂਸੀ ਦੇ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਇਸ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਪੰਜਾਬੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਹੋਰਨਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਛਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਖੇਡ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ ਤੇ ਉਨਾਂ ਮਾਣ ਸਤਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਜਿੰਨੇ ਦੇ ਉਹ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ ਤੇ ਅਕਸਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ੇੜੀ ਹੀ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂ ਦਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅਕਸਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਛਾਪੀਆਂ ਅਤੇ ਦਿਖਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾ ਤੋਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਨਸ਼ੇੜੀ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਣ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸਲੀਅਤ ਇਸ ਤੋਂ ਉਲਟ ਹੈ। ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਾ ਵੀ ਕਾਫੀ ਹੈ ਪਰੰਤੂ ਨਸ਼ਾ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸੇ ਤ੍ਹਰਾਂ ਚਲਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਦਨਾਮੀ ਸਿਰਫ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਖਿਡਾਰੀ ਦਿਤੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਤੇ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਨਾਮ ਰੌਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਕਾਰਗੁਜਾਰੀ ਦਿਖਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਕਸਰ ਉਭਰਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਨੇਕਾਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਰ ਜਰੂਰਤਾਂ ਵੀ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤਰਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਰਹੇ ਖਿਡਾਰੀ ਅਕਸਰ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਨਸ਼ੇ ਵਰਗੀਆਂ ਅਲਾਮਤਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਲੋੜ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਖੇਡਾਂ ਤੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਣਦਾ ਮਾਣ ਸਤਿਕਾਰ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਰ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੀ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣ।

ਬਿਊਰੋ

ਦੱਬੇ ਕੁਚਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਸੀਹਾ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਡਾ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਬੁੱਤ ਦੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਭੰਨਤੋੜ ਦੀ ਘਟਨਾ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਨਿਖੇਧੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਦੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੋਖੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਘਟਨਾ ਪਿੱਛੇ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਾਜਿਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸੰਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਗਵਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਘਟਨਾ ਪਿੱਛੇ ਅਜਿਹੇ ਸਾਜਿਸ਼ ਘਾੜੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਅਮਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਲਾਂਬੂ ਲਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਦੋਖੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੋਖੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੇ ਮਨਸੂਬੇ ਫੇਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਮਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ, ਮਹਾਨ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਬੁੱਤ ਲਗੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵੀ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਮਹਾਨ ਆਗੂਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਬੁੱਤ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਦਿਨ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਮੌਕੇ ਇਹਨਾਂ ਬੁੱਤਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਵੱਡੇ ਦੁੱਖ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਖਰਾਬ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਨਾਓ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹਾਨ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਬੁੱਤਾਂ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲੰਬਾ ਦੌਰ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਦੀ ਦੋਹਰੀ ਮਾਰ ਸਹਿਣੀ ਪਈ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੁੂਰੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਈ ਅਮਨ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਪੰਜਾਬ ਦੋਖੀ ਤਾਕਤਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਨਸਰਾਂ ਨੂੰੂ ਸਹਿਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ, ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਮਨ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਲਾਂਬੂ ਲਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬ ਗੁਰੂਆਂ ਪੀਰਾਂ, ਰਿਸ਼ੀ ਮੁਨੀਆਂ, ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਹੈ ਜਿਥੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਰਲ ਮਿਲ ਕੇ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਸਮੇਂ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਸੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਕਾਇਮ ਰਖੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਪਰਖ ਦੀ ਘੜੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਪਸੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਕਾਇਮ ਰਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਮਨ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਲਾਂਬੂ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਨਸਰਾਂ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਬਿਊਰੋ

ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪਾਸੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ, ਚੜ੍ਹਦਾ ਅਤੇ ਲਹਿੰਦਾ। ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜਾਤ ਪੁੱਛਣ ਨਾਲੋਂ, ਇਹ ਪੁੱਛ ਕੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜਾਤ ਦਾ ਪਤਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਬਈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਪਾਸੇ ਰਹਿੰਨਾ ਐ। ਜੇ ਉਹ ਲਹਿੰਦੇ ਪਾਸੇ ਰਹਿੰਦਾ ਐ ਤਾਂ ਮੱਥੇ ਤਿਊੜੀ ਪਾਅ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸਲੂਕ ਅਤੇ ਰੱਵਈੲਾ ਇੱਕੋ ਲਖਤ ਬਦਲ ਲੈਂਦੇ ਨੇ। ਜੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਰਹਿੰਦਾ ਐ, ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਆਓ ਭਗਤ, ਲਾਡਪੁਚਕਾਰ।

ਸਿੱਧੂ-ਬਰਾੜਾਂ ਦੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਚੜ੍ਹਤ ਹੁੰਦੀ ਐ। ਉਹ ਹੋਰ ਗੋਤਾਂ ਦੇ ਜੱਟਾਂ ਨਾਲ ਸਾਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਕਰਨ ਤਾਂ ਦੂਰ ਦੀ ਗੱਲ ਸਿੱਧੇ ਮੂੰਹ ਗੱਲ ਤੱਕ ਨ੍ਹੀ ਕਰਦੇ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਨੇ, ਜਿਹੜੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ, ਪੂਰੀ ਚੜ੍ਹਤ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜੰਮਕੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲਹਿੰਦੇ ਪਾਸੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਉੱਠਣ ਬੈਠਣ, ਖਾਣ ਪੀਣ, ਮਿਲਣ ਵਰਤਣ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਮਰੇਡ ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਬਹੁੱਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਮਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਅੱਠ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ (1939 ਵਿੱਚ) ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ, ਸਿਆਸਤ, ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਮ ਥਾਂ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਮਾਲਵਾ ਖਿੱਤੇ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਹਿਰ ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਫੱਤਣਵਾਲ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਜੰਮੇ-ਪਲੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜ੍ਹੇ ਬਰਾੜ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਅਤੇ ਉੱਚ ਤਾਲੀਮ ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਤੱਪੜਾ ਵਾਲੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੜ੍ਹਦੀ ਉਮਰੇ 1962 ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਾ ਕੇ ਦੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਕੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਪਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਉਹ ਵੀ ਆਪਣੇ ਬਲਬੂਤੇ।

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਿਛੋਕੜ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਜੇ ਬਰਾੜ ਸਾਹਿਬ ਚਾਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਖਰਲੇ ਅਹੁੱਦੇ ਤੱਕ ਅਰਾਮ ਨਾਲ ਪੁੱਜ ਸਕਦੇ ਸਨ ਪਰ ਉਹ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦੀ ਸੋਚ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਏ ਹੋਏ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖੁੱਆਬ ਅਤੇ ਮਕਸਦ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਦੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਰਹਿਣਯੋਗ ਸਮਾਜ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸੁਹਿੱਰਦਤਾ ਅਤੇ ਈਮਨਦਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਸੀ।

ਕਾਮਰੇਡ ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸਭਾ ਦੇ ਅਹਿਮ ਅਹੁੱਦਿਆਂ ਤੇ ਰਹਿ ਕੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਲਲਕਾਰ’ ਨਾਂ ਦੇ ਰਸਾਲੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕੰਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਗ੍ਰੇਟ ਬ੍ਰਿਟੇਨ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ- ਲੇਨਿਨਵਾਦੀ) ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗ੍ਰੇਟ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਸਟਾਲਿਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਵਰਲਡ ਐਂਟੀ-ਇੰਪੀਰੀਅਲਿਸਟ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵੀ ਰਹੇ।

ਮੈਂ ਬਰਾੜ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਣਜੇ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਚੇਲੇ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਰਜਨ ਬਾਦਲ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਅਰਪਣ ਸਮਾਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਚੰਦ ਮਿੰਟਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਬਰਾੜ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਦਾਨੀ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ, ਤਹੰਮਲ ਅਤੇ ਠਰੰਮੇ ਨਾਲ ਨਪੀ-ਤੁੱਲੀ ਗੱਲ ਕਰਨਾ।

ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਦਮ ਤੱਕ ਲੋਕ-ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਲੜਣ, ਅੜਣ ਤੇ ਖੜਣ ਵਾਲੇ ਕਾਮਰੇਡ ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ 85 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਬਿਤਾ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਭਰਿਆ-ਪੂਰਾ ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ-ਪੁੱਤ, ਸੱਤ ਪੋਤੇ-ਪੋਤੀਆਂ ਛੱਡ ਗਏ ਹਨ। ਕਾਮਰੇਡ ਬਰਾੜ ਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ਮਈ ਅਤੇ ਪਾਕ-ਸਾਫ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਚੇਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਿਰਾਂ ਤੱਕ ਰਹੇਗੀ।

ਸੰਜੀਵਨ ਸਿੰਘ